Diederik's blog - 'Houd je meer van je vader of van je moeder?' - 28 juni 2023

Een duikbootje met miljonairs of een boot met 700 vluchtelingen? We hadden er weer een vorige week: een valse tegenstelling gepresenteerd alsof we een keus moeten maken.

Moreel misbruik van twee menselijke drama’s. Leidend tot polariserende discussies.

Alsof je gevraagd wordt of je meer van je vader of je moeder houdt? Of van je dochter of je zoon? Het zal voor de meeste mensen een onmogelijke keuze zijn.

Toch denken we bij grote thema’s vaak wel te moeten kiezen.

Bij corona werd vaak de valse keuze tussen economie en gezondheid gepresenteerd. Bij klimaat tussen economie en ecologie. Graaiflatie: voor of tegen bedrijven. Mondkapjes: voor of tegen.

In alle gevallen is minstens een van deze waar: (1) de alternatieven zijn met elkaar verweven, (2) de waarheid hangt af van de omstandigheden of (3) steun voor het ene betekent niet per se een felle stem tegen het andere. 

Het zit ‘m niet in het aantal keuzes. Ook in ons rijkelijk politiek versnipperde polderlandschap waar bijna voor elk individu een eigen partij is opgericht, stikken we van de polarisatie. 

Het zit ‘m in hoe keuzes gepresenteerd en afgedwongen worden. Extremen scoren. Versterkt door de opgevoerde V8 van het algoritme dat ons snel en diep de verblindende grot in trekt.   

Maar het leven is geen multiple-choice. Er is altijd nuance. Nuance is alleen niet sexy.

Politici, overheid, media, (opinie)leiders en publiek op social media spelen grote thema’s vaak sluw uit. In het eigen- of partijbelang, in ieder geval niet in het landsbelang.

Logisch in een verhitte discussie of verkiezingsstrijd over details. Niet als je miljoenen mensen moet voorlichten over volksgezondheid of miljardenbestedingen.

De bevolking cruciale data, opinies of invalshoeken onthouden vergroot misinformatie of zelfs desinformatie. Dat schaadt vertrouwen en voedt polarisatie.

Polarisatie groeit als kool op een voedingsbodem die voortdurend geïrrigeerd wordt door politiek en (opinie)leiders.

Daar doen we vrij nonchalant over, maar dat is kwalijk als zij die een voorbeeldrol moeten vervullen het doen, terwijl ze polarisatie vurig afkeuren.

Meer nuance is niet sexy, maar wel een plicht.

Het zou zomaar de oplossing kunnen zijn voor dat waarover we met z’n allen zo verontwaardigd zijn. Laat dat niet alleen voor de bühne zijn.

Het zou helpen als een paar belangrijke mensen het goede voorbeeld geven.

Wie durft? Echt, zo saai is nuance niet. Je hebt er alleen wel ballen voor nodig.